Pomocy! Czy to tylko stres?
Przeczytasz w 5 min.
Śpiesząc się z pracy na zebranie w szkole syna, Ewa przypomniała sobie, że zapomniała powiedzieć mężowi, że się spóźni. Wieczorem powinna rozpocząć pracę nad raportem, który ma oddać szefowi pod koniec tygodnia, a wcześniej musi zdecydować o prezencie urodzinowym dla teściowej. Czy dostała kwiaty w zeszłym roku? Ewa zastanawiała się, czy jej życie nie ograniczało się wyłącznie do wykonywania różnych zadań.
Czy to nadal tylko stres?
W życiu codziennym do opisania tego samego uczucia często używa się pojęć stresu i niepokoju. Chociaż te dwa pojęcia pokrywają się, mają bardzo różne pochodzenie. Z biologicznego punktu widzenia stres jest naturalną reakcją naszego organizmu na niebezpieczeństwo. Może poprawić naszą zdolność reagowania na potencjalnie niebezpieczną lub wymagającą sytuację.
Kiedy czujesz się zestresowany, przyczyna tego stresu jest zazwyczaj znana – być może starasz się dotrzymać bliskiego terminu oddania ważnego dokumentu lub Twój samochód zepsuł się na środku ruchliwej ulicy. Kiedy jednak ten mechanizm bezpieczeństwa uruchamia się bez znanej przyczyny lub gdy reakcja na stres jest przesadna i długotrwała, możemy mówić o lęku lub zaburzeniach lękowych.
Jedna na trzy osoby, w pewnym momencie swojego życia, doświadczy zaburzeń lękowych.
Mimo że jej niepokój osiągnął poziom zakłócający codzienne czynności, Ewa zdecydowała się przez długi czas nie ujawniać bliskim swojego poczucia bezradności. Zauważyła, że podczas popołudniowej zabawy z dziećmi, co było jej ulubioną rozrywką, nie była w stanie się już zrelaksować. Kilka razy dziennie odczuwała zawroty głowy i kołatanie serca. Martwiła się nieustannie, mimo że nie miała powodu.
Szukanie pomocy nie jest oznaką słabości. Jest to odpowiedzialne działanie, ponieważ szanse na wyzdrowienie są większe, jeśli problem zostanie rozwiązany wcześnie.
CO DZIEJE SIĘ W MÓZGU?
Nasze reakcje na stres są automatyczne i wrodzone. W toku ewolucji strach i panika wywoływane w mózgach naszych przodków dawały większe szanse na przeżycie.
Ciało migdałowate, czyli obszar mózgu, który bierze udział w przetwarzaniu emocji, odgrywa ważną rolę w reakcji walki lub ucieczki. U osób niespokojnych ciało migdałowate jest bardziej podatne na bodźce środowiskowe, na które reaguje intensywną reakcją stresową i ostatecznie powoduje zamknięcie połączeń w mózgu odpowiedzialnych za rozumowanie.
DOBRA WIADOMOŚĆ: MOŻESZ ZNACZNIE POMÓC SOBIE SAM!
Możemy „wytrenować” nasz mózg, aby odpowiednio przekierowywał swoją reakcję na stresujące bodźce, które mogą wywoływać lęk. Przykładem tego jest sytuacja, gdy zdajemy sobie sprawę, że najłatwiejszym sposobem na wykonanie naszych codziennych zadań jest zajmowanie się nimi pojedynczo, zgodnie z ich priorytetem. Aby to zrobić, musimy zachęcać racjonalną część naszego mózgu do „pokonania” części emocjonalnej i „oswojenia” wszelkich uczuć strachu i niepokoju, których możemy doświadczać.
Bądź świadom swoich uczuć
Kiedy zaczniesz czuć strach, dyskomfort lub napięcie, przerwij to, co akurat robisz i skup się na oddechu. Weź głęboki i równy wdech, a następnie wydech. Pomoże Ci to odzyskać spokój i rozluźnić wszelkie napięcia w ciele.
Staraj się myśleć pozytywnie
Nawet jeśli nie osiągnąłeś jeszcze swojego celu, bądź dumny ze swoich postępów. Kształtowanie pozytywnego nastawienia doprowadzi do sukcesu.
Rozmawiaj o swoich problemach
Otwarta rozmowa z bliskimi może pomóc w zidentyfikowaniu przyczyny stresu. Można wtedy skuteczniej stawić czoła sytuacji.
Daj sobie czas
Planując swój dzień, pamiętaj o znalezieniu czasu na relaks i spotkania towarzyskie. Pomyśl o tym, co sprawia Ci radość i usuń ze swojego harmonogramu rzeczy, które nie sprzyjają Twojemu dobremu samopoczuciu.
Ogranicz spożycie kofeiny i alkoholu
Kofeina i alkohol mogą nasilić stres. Zamiast tego wybieraj wodę i naturalne soki owocowe.
Dodaj koloru swoim posiłkom
Zdrowa i zbilansowana dieta, bogata w owoce i warzywa, może wspierać nasz układ odpornościowy.
Zadbaj o higienę snu
Śpiąc co najmniej siedem godzin na dobę, możesz poprawić koncentrację, pamięć i produktywność, a także wzmocnić naturalne mechanizmy obronne organizmu.
Codziennie ćwicz
Bądź aktywny fizycznie. Zajęcia na świeżym powietrzu poprawiają zdrowie psychiczne i fizyczne.
A CO JEŚLI CZUJĘ, ŻE NIC NIE MOGĘ ZROBIĆ?
Lęk można leczyć skutecznymi i bezpiecznymi lekami przeciwdepresyjnymi. Ewa postanowiła pomóc sobie i swojej rodzinie. Wybrała połączenie psychoterapii i leków zalecanych przez lekarza. W końcu czuje się, jakby odzyskała kontrolę nad swoim życiem.
Trudno uniknąć codziennego stresu. Poświęcając czas na relaks i utrzymując zdrowy tryb życia, możesz w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy swojego samopoczucia psychicznego i fizycznego.
Literatura
- Dernovšek MZ, Gorenc M, Jeriček H. Ko te strese stres : kako prepoznati in zdraviti stresne, anksiozne in depresivne motnje Ljubljana: Inštitut za varovanje zdravja Republike Slovenije, 2006
- Dernovšek MZ, Valič M, Konec Juričič N. Obvladajmo anksioznost : priročnik z delovnimi listi za vodje delavnic in predavatelje. Ljubljana: Društvo za pomoč osebam z depresijo in anksioznimi motnjami, 2011
- APA. What’s the difference between stress and anxiety? [internet]. 2020. American Psychological Association 2021 [cited 18.2.2019] Dosegljivo na: https://www.apa.org/topics/stress/anxiety-difference
- Inštitut za razvoj človeških virov. Biopsihologija stresa in izgorelosti. [internet]. 2018. [cited 15.2.2019]. Dosegljivo na: https://www.burnout.si/izgorelost-sai/stres-sai/biopsihologija-stresa-in-izgorelosti